برنامه کسب و کار: «اگر شما ندانید که به کجا می روید،هر مسیری شما را به آنجا خواهد رساند»
این نقل قول ،اهمیت نقش برنامه ریزی را در تعیین میزان موفقیت هر کسب و کار را نشان می دهد .عنصراساسی موفقیت کسب و کار، شناسایی اهداف است که به تبع آن، ایجاد استراتژی ها برای دستیابی به هدف ضروری است .« برنامه کسب وکار»ابزاری موثر برای هر کسب و کار{به ویژه کسب و کار کوچک } است که این هدف استراتژی ها را در قالب انسجام یافته ای سازماندهی می کند به عبارتی «برنامه کسب و کار» عملیاتی کردن یک شرکت روی کاغذ است .
برنامه کسب و کارسندی مکتوب است که جزییات کسب و کار پیشنهادی را مشخص می کند این سند باید ضمن تشریح فعلی ،نیازها ، انتظارات و نتایج پیش بینی شده را شرح دهد.
برنامه کسب و کار، نقشه ای برای موفقیت کسب و کار است و تصویر روشنی از کسب و کار را ترسیم می کند ، که به کجا خواهد رفت و چطور به آن خواهد رسید .
اهداف برنامه کسب و کار
هدف از تهیه ی برنامه کسب و کار، تعریف کسب و کار و تشریح جزییات مربوط به چگونگی امکان پذیری عملیات کسب و کار آفرینانه در بازار موجود است . بیشتر صاحبان کسب و کار، نگران نحوی تدوین برنامه کسب و کارند،اما آنچه مسلم است ، برنامه کسب و کاری که به خوبی تنظیم شده باشد ،منافع فوق العاده نصیب آنان خواهد کرد . عملیاتی کردن شرکت روی کاغذ، اولا فرصت لازم برای شناخت کانون های مسائل که به صورت بالقوه وجود دارند ، راهکار های خروج از آن هارا فراهم می سازد،بدون اینکه پیامدهای واقعی برای کسب و کار داشته باشد .
علاوه برآن، برنامه کسب و کار بین اهداف مختلف سازمان ارتباط برقرار می کند و به سازمان کمک می کند تا تمرکز خود را بر روی اهداف از دست ندهد. پس اجرای استراتژی پیشنهاد شده ،کارآفرین از برنامه کسب و کار به عنوان معیاری برای تعیین میزان موفقیت در دستیابی به اهداف و همچنین شناخت حوزه هایی که نیازمند بهبودند، استفاده می کند .
باتوجه به مزایای یاد شده، سوالی که در اینجا مطرح می شود ، این است که چه کسانی باید برنامه کسب و کار تهیه کنند؟ در پاسخ باید گفت که چهار گروه نیازمند تدوین برنامه کسب و کارند.
1. صاحبان کسب و کار
2.صاحبان کسب و کارجدیدی که در جست وجوی منابع مالی بیرونی برای شروع کسب و کارند .
3.صاحبان کسب و کار موجود که در جست وجوی منابع مالی بیرونی برای توسعه کسب و کارخود هستند .
4.هر صاحب کسب و کار که به دنبال افزایش موفقیت،در کسب کارش است
نقل قول
همیشه تمام تلاش خود را بکنید. 100 درصد مطمئن باشید آنچه را اکنون بکارید، بعداً درو خواهید کرد.
(اگ ماندینو)
تعیین اهداف،و برنامه داشتن برای اجرای آن ، قدمهایی برای تبدیل نادیدنی‌ها به دیدنی‌هاست.
(تونی رابینز)
اجزای برنامه ی کسب و کار:
یک برنامه تفضیلی کسب و کار،معمولا شامل ده بخش است.
1.خلاصه اجرایی:بسیاری از افرادی که برنامه ی کسب کار بررسی می کنند «کارشناسان بانک ،تامین کنندگان سرمایه کسب و کار و…» دوست دارند برنامه چکیده ای
را ملاحظه کنند که مهم ترین قسمت های طرح در آن گنجانده شده باشد و نباید بیشتر از سه صفحه باشد. این چکیده تنها زمانی قابل تهیه است که برنامه کسب و کار،به طورتهیه و نکات کلیدی هر یک از اجزای برنامه استخراج شده باشد. این چکیده باید آیینه تمام نمای برنامه ی کسب و کار باشد .
2.شرح کسب و کار: ابتدا باید نام کسب و کار مشخص شود«نام خانوادگی مالک یا نام فنی و…» ثانیا زمینه ی صنعتی که کسب و کار در آن ایجاد خواهد شد .ثانیا مزایای بالقوه که کسب و کار بلند مدت در رقابت با دیگران از آن برخوردار است ،تشریح شود که این مزایا ممکن است شامل وجود حق ثبت اختراع ،قانون ممنوعیت کپی برداری،علامت و نام تجاری و همچنین تکنولوژی خاص بامزیت های بازار باشد.
3.بخش بازاریابی: در بخش بازار یابی برنامه ی کسب و کار ، کارآفرین خود و دیگر افراد ذی نفع «همچون سرمایه گذاران» را متقاعد کند که برای محصولات و خدمات کسب و کار بازار وجود دارد و طرح های فروش با موفقیت مواجه می شوند.
بنابراین کارآفرین با تجزیه و تحلیل بازار ، شناسایی بازار هدف «مشتریان»، اندازه ی بازار و روند های آینده بازار ، بررسی و سهم بازار رقبا ، برآورد سهم بازار ، تعیین استراتژی بازار، فروش و توزیع ، قیمت گذاری و فعالیت های تبلیغاتی ؛تلاش می کند تا تصویر روشنی از وضعیت بازار محصولات و خدمات کسب و کار ارائه کند.
4.بخش طراحی: تحقیق و توسعه: اگر کسب و کار جدید نیازمند،فعالیت های تحقیق و توسعه باشد کارآفرین باید نحوی طراحی یا توسعه محصول یا خدمات را تشریح و ضمن تعیین نیازهای تحقیقاتی و کمک های فنی هزینه های مربوط به تحقیق ، طراحی و توسعه را مشخص کند .
5.بخش مکان یابی: این بخش از برنامه باید مکانی را که کسب و کاردر آن واقع خواهد شد مشخص کند. انتخاب مکان از نظر دسترسی به نیروی کار،نرخ اجاره،نزدیکی به عرضه کنندگان و مشتریان ، وضعیت مالیات ها و عوارض محلی،حمایت های مالی بانک ها و دسترسی از حمل و نقل ، اهمیت دارد.
6.بخش مدیریت: این بخش از برنامه پرسنل اصلی ،پست ها و مسئولیت ها و شرایط احراز شغلی افراد برای ایفای نقش های خاص را در انجام کسب و کارمشخص می کند.
علاوه برآن ساختار مالکیت کسب و کار و نحوی توزیع سود باید به روشنی بیان شود. به طور خلاصه در این بخش باید ضمن تشریح ساختارسازمانی ،تیم مدیریتی،پرسنل اصلی ، توانمندی های فنی پرسنل ،ساختار مالکیت ،هیئت مدیره و مشاوران بیرونی مشخص شود .
7.بخش مالی: بخش مالی کسب و کارباید تصویری از وضعیت سود و زیان،هزینه ها و درآمدها ارائه کند که در این بخش سه صورتحساب اصلی ارائه می شود:
ترازنامه پروفرما ، صورتحساب درآمدو صورتحساب جریان نقدینگی
پروفرما به معنی پیش بینی شرایط مالی کسب وکار در زمان خاص است .
8.بخش ریسک های بسیار مهم: در این بخش از برنامه ی کسب و کار، ریسک ها و مخاطرات بالقوه باید شناسایی شوند.تاثیر روند های نامطلوب در صنعت ،هزینه های کسب و کار که ممکن است بیش از ارزیابی اولیه شود، مشکلات مربوط به طولانی شدن زمان بهره برداری یا خرید وسایل مواد اولیه ، لحاظ نکردن رقبای جدید، از جمله مخاطراتی اند که ممکن است کسب و کار جدید با آن مواجه شوند .
9.بخش برنامه زمانبندی: این بخش از برنامه ی کسب و کار، با مشخص کردن فعالیت ها و گام های عملیاتی برای رسیدن به هدف ،زمان شروع و پایان عملیات ها را نیز تعیین می کند . این برنامه زمانبندی می تواند در قالب چهارچوب های زمانی مختلف ،همچون هفتگی ،ماهیانه یا فصلی تهیه شود .
10.بخش ضمایم و فهرست مراجع: بخش پایانی اجباری نیست اما این بخش ،مستندات جانبی و تکمیلی را که در قالب بخش های اصلی برنامه کسب و کار نمی گنجد ، را شامل می شود.
